Kalite,
ulasilmak istenen mükemmellik düzeyidir ve hizmete üstünlük, kusursuzluk getirir. Kalite, kisisel duygu ve
hislerden bagimsiz somut kriterlere (ölçü, sayi, süreç, süre, test) bagli
olarak ölçülebildigi için nesnel ve kisisel deger yargilarindan, begenilerden
ve psikolojiden (duygu, heyecan, tatmin, tercih, deger yargisi, tutum)
etkilendigi için de öznel bir kavramdir. Yasam kalitesi kavrami oldukça genis
kapsamlidir ve bu nedenle de literatürde tartismalar halen devam etmektedir.
Yillar
boyu arastirmacilar, yasam kalitesi ile ilgili çesitli tanimlar yapmislardir.
Arastirmalarin çogu yasam kalitesini; mutluluk, doyum, uyum olarak
tanimlamislardir ve yasam kalitesi kavrami; yasam doyumu, yasam memnuniyeti ve
mutluluk ile esanlamli olarak kullanilmistir. Ancak; yasam kalitesinin en
önemli belirleyicilerinden biri olan yasam memnuniyeti bireyseldir. Yasam
kalitesi daha genis bir kavramdir.
“Yasam
Kalitesi” kitabi genel anlamda, yüksek kaliteli bir hayat yasamak, genis ve
kaliteli bir vizyon sahibi olmak için, insan kalitesini her yönüyle saglayan
faktörleri tek tek degerlendiriyor. Bu faktörlerden hem negatif hem de pozitif
olanlari göz önünde bulundurarak negatif içerikli olanlarin, hayatimizdan nasil
sökülüp atilacagini ve bunlarin yerine pozitif içerikli faktörlerin nasil
aliskanlik haline getirilecegini okuyucuyla paylasiyor.
Kitap
iki bölümden olusmaktadir. Kitabin birinci bölümünde kalite kavraminin
tanimina, toplam kalite yaklasimi ve kaliteli insan yaklasimina yer verilmis,
kaliteli insan olmanin yararlari anlatilmis, aliskanliklarimizdan ve kaliteli
insandan bahsedilmistir. Kalite, toplam kalite, kaliteli insan ve
aliskanliklarimizin toplam kalitemiz üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri
ayrintili bir sekilde incelenmistir.
Kitaba göre kalite kavrami en genis anlamiyla,
iyi, güzel, faydali, kullanisli ve degisen sartlara göre, ihtiyaçlara cevap
verebilme olarak tanimlanmistir. Kalite kavrami genellikle, endüstriyel ve
ticari alanda mal ve hizmetler için kullanilmakta, kaliteli ürün, kaliteli
hizmet kavramlari günlük hayatimizin her alaninda karsimiza çikmaktadir.
Coskuner’e göre kalite kavrami bunlarin disinda insani tanimlayan bir vasif
olarak da kullanilabilir. Kalite kavrami, mal ve hizmetlerde oldugu kadar,
insanlarda da çok önemli bir anlam ifade eder ve kisiden kisiye, beklentiden
beklentiye, saglikli olup olmamasina, ucuz-pahali olmasina, degisen sartlara
uymasina vb. birçok degisken faktöre göre, degisik anlamlara bürünebilmektedir.
Kaliteyi
saglayan faktörler sayilamayacak kadar çoktur. Bu nedenle ortaya toplam kalite
kavrami çikmistir. Coskuner toplam kalite kavramini, kaliteyi saglayan ve
gelecekte etkilemesi muhtemel olan tüm faktörlerin, optimal düzeyde olmasi
olarak ifade etmistir. Dahasi söz konusu bu faktörler, zamana ve duruma göre de
esneklik ve farkliliklar gösterirler. Toplam kalite, her yönüyle, insana saygi
duyan, insani koruyan, sagligini gelistiren, zamana, duruma ve beklentilere
göre, sürekli gelistirilen, dinamik ve esnek kalite yönetimidir. "Her
güzelin bir kusuru vardir" yaklasimi, toplam kalitede geçerli degildir.
Her kusur, toplam kaliteyi topal kalite yapar. Toplam kalite yaklasimi,
kaliteyi meydana getiren bütün faktörlerin bugün ve gelecekte, degisen sartlara
göre, her yönüyle kaliteli olmalarini belirler. Toplam kaliteli bir yasam,
negatif toplam kalite faktörlerini hayatimizdan çikarirken, pozitif toplam
kalite faktörlerini hayatiniza geçirmekle mümkün olur.
Yazara
göre kaliteli insan kavrami pek alisik oldugumuz ve çok kullandigimiz bir
kavram degildir. Biz bu kavramin yerine daha çok, "iyi insan",
"olgun insan", "anlayisli insan", "kültürlü
insan" ve "zeki insan" gibi kavramlarini kullaniyoruz. Fakat bahsedilen
bu kavramlar kitapta kaliteli insanin özelliklerinden sadece bir kaçi olarak
ele alinmistir ve kaliteli insan kavrami, çok daha farkli ve genis bir bakis
açisi ile degerlendirmenin gerekliligi vurgulanmistir. Bunun sebebi bugün
dünyanin herhangi bir yerindeki herhangi bir ekonomik, çevresel, sosyal ve
demografik vb. bir olayin insanlarin sagligini, günlük yasantisini,
beklentilerini, sevincini, üzüntüsünü etkileyebilmesidir. Coskuner’e göre
yüksek kaliteli bir insan olmak, hiç de kolay degildir. Çünkü insan kalitesini
olumlu ya da olumsuz saglayan çok fazla faktör vardir. Üstelik, bu faktörlerin
her zaman ve her yerde, degisip ve gelistiklerini de düsündügümüzde, optimum
kaliteyi tutturabilmek çok zordur.
Coskuner
insan kalitesini, genel olarak, "sifir kaliteli", "düsük
kaliteli", "orta kaliteli", "iyi kaliteli" ve
"yüksek kaliteli" olarak siniflandirmistir ve mükemmel kaliteye
ulasmamiz mümkün olmadigini savunmustur. Fakat üstün kaliteli bir insan olma
imkânimizin varligindan söz etmis ve bunu gerçeklestirmenin ise mükemmel bir
emek istedigini belirtmistir.
Kaliteli
insan sagliklidir. Sagligini koruyucu ve gelistirici tedbirleri zamaninda alir.
Hastalanarak, ailesine, topluma ve devlete yük olmaz veya olmamaya gayret eder
ve onda sayisiz meziyetler toplanmistir. Kaliteli insan, HER kisi degil, ER
kisidir.
Negatif
aliskanliklarimizi pozitife çevirmek için, negatiflerden kurtulmak, pozitifleri
kucaklamak için, sürekli, kararli, inançli ve düzenli tekrarlara ihtiyacimiz
vardir.
Kitabin
ikinci bölümünde yazar kaliteli insan olmayi saglayan faktörleri derinlemesine
incelemistir. Her insan güven içerisinde saglikli, mutlu, huzurlu ve güzel
yasamak ister fakat bu dünyanin en zor islerinden bir tanesidir belki de en
zorudur. Çünkü insanlar istedikleri seyleri elde etmek için dünyanin her
neresinde olursa olsun bedeller ödemek zorundadir. Ailesini refah içerisinde
yasatmak isteyen bir baba çok çalisir ve çocuklari ve esi ile geçirebilecegi
zamandan fedakârlik eder. Bu insanlarin ödedigi bedellere sadece küçük bir
örnektir. Coskuner’e göre kaliteli yasamak emek, fedakârlik, çaliskanlik,
saglik, dinamizm ve rasyonellik ister. Bunun için öncelikle, kaliteli insan
olmayi saglayan faktörlerin belirlenmesi, analiz edilmesi, degerlendirilmesi ve
insan hayatina olumlu bir sekilde tatbik edilmesi gerekir.
Yazar
bu bölümde kaliteli insan olmayi saglayan faktörleri 52 baslik altinda sunuyor.
Kaliteli insan olmayi saglayan faktörler yazara göre söyledir; Saglikli olmak,
sevgi yüklü olmak, mutlu olmak, saglikli, verimli ve etkin düsünmek, dost ve
arkadas canlisi olmak, iyiliksever ve yardimsever olmak, naif, nezaketli ve
tatli dilli olmak, merhametli olmak, kisilikli, karakterli ve erdemli olmak,
güler yüzlü olmak ve hüsn-ü zan beslemek, sadakatli olmak, vefa sahibi ve digergam
olmak, iyimser olmak, affedici ve bagislayici olmak, hosgörülü ve alçak gönüllü
olmak, sabirli ve sabatkar olmak, muhatabini anlamak ve sözünü kesmeden
dinlemek, takdir ve onure etmek, deger sahibi olmak ve deger vermek, empatik
davranmayi bilmek ve uygulamak, kendini ve haddini bilmek, ölçülü, dengeli ve
itidalli olmak, sade, düzenli ve tertipli olmak, inançli olmak, azimli,
cesaretli ve mücadeleci olmak, ümitvar olmak ve yilmamak, dua ve talep etmek,
sükretmek ve kanaatkar olmak, tevekkül sahibi olmak, vermeden almanin
olmadigini idrak etmek, bilinçaltinin gücüne inanmak ve kullanmak, pozitif
iletisim sahibi olmak, ahenkli ve uyumlu olmak, proaktif olmak, yetki,
sorumluluk ve insiyatif sahibi olmak, risk alabilmek ve krizi firsata
dönüstürebilmek, çaliskan, uygulayici ve olumlu sonuç alici olmak, stratejik
esneklik, degisim ve dinamizme sahip olmak, misyon ve vizyon sahibi olmak,
yetenek sahibi ve bilge kisi olmak, ögrenmek, ögretmek ve örnek olmak, sahip olunan güç ve yetenegi açiga çikarmak,
amaca, hedefe ve basariya tam odaklanmak, isabetli ve istikrarli karar
verebilmek, tartisma teknik ve yöntemlerini uygulamak, alternatifler
üretebilmek ve sorun çözücü olmak, stresle bas etmek ve yönetmek, çatisma
yöntemini bilmek ve uygulamak, durumsallik yaklasimini anlamak ve uygulamak,
aidiyet duygusu, danisma ve grup etkinligine sahip olmak, olumlama ve modelleme
teknigini kullanmak, özenli, tedbirli ve dikkatli olmak.
Bahsi
geçen bu faktörlere bakildiginda kaliteli insan olmanin dünyanin en zor
islerinde bir tanesi oldugu asikârdir. Bu faktörlerin belki bir kaçina belki
daha fazlasina sahip insanlar etrafimizda gösterebiliriz fakat bunlarin hepsine
sahip olan insani bulmak hiçte kolay olmasa gerektir.
Kitaba
göre kaliteli insan olmayi saglayan bu faktörlerin basinda saglikli olmak
gelir. Kaliteli insan olmanin ilk ve vazgeçilmez faktörü saglikli olmaktir.
Burada saglikli olmaktan kastedilen hem fiziksel hem de ruhsal sagliktir. Diger
faktörlerin eksiksiz yerine getirilebilmesi için adeta bir önkosul gibidir.
Saglik olmadiktan sonra insanda kaliteden bahsedilemez. Kitapta saglik
olmayinca, birakalim kaliteyi, adeta hayatimiz zehir olacagi vurgulanmistir.
Günlük normal yasantimizi dahi, dogru dürüst sürdüremeyecegimiz, para, mal,
mülk, makam ve mevkinin de, pek fazla bir ise yaramayacagi belirtilmistir.
Yazar saglikli olmaktan baslayarak kaliteli insan olmayi saglayan faktörleri
kendince önem sirasina göre kitabinda siralamistir. Saglikli oluktan sonra
kalitemizi yükseltecek en önemli faktörlerden birisi sevgi faktördür. Sevmek,
sevilmek kaliteli insan olmak için olmazsa olmazdir.
Sevgi
yüklü olmaliyiz. Kendimizden baslayarak, her seyi sevmeliyiz. Kaliteli insan
olmayi saglayan pozitif faktörlerin, hiç birini, disarida birakmamak kaydiyla,
yasantimiza uygulamak için, yeterince tekrarlamali ve aliskanlik haline
getirmeliyiz.
KALITELI YASAM
Yrd. Doç. Dr.
Süleyman COSKUNER
TUTKU YAYINEVI
2012
Benzer Kitaplar
Fevzi BOZKURT
Fevzi BOZKURT