IDEOLOJIK ARENA MEDYA

IDEOLOJIK ARENA MEDYA

Fevzi BOZKURT
Ekonomi


Nefret Söylemi Baglaminda Egemen Medya Ve Azinlik Medyasi:
Türk Medyasinin Ideolojik Tutumu Ile Hrant Dink Olayindaki Sorumlulugunun Degerlendirilmesi
Hrant Dink cinayeti,  egemen medyanin sahip oldugu güçle beraber etkileyici ve kitle hâkimiyetinin çok fazla olmasi, azinlik medya ve egemen medya kiyaslanmasinda azinlik medyasinin ne kadar aciz bir durumda ve ulasmak istedigi kitle karsisinda çok zorluklar çekmekte oldugunu göstermektedir. Egemen medyanin azinliklara karsi ne kadar tahammülsüzlügünü ifade etmektedir. Sonuç olarak Medyalar ve basinlar arasi bir kisim güç farkliliklarinin ve ideolojik yönlendirme açisindan keskin bir etkileme sürecini dogurmaktadir.
Türkiye’de yasayan Ermenilerin diaspora olarak kendilerini ifade etmelerinden Türk toplumu oldukça rahatsizlik duymaktadir. Bunun en önemli nedeni Türkiye'de olumsuz ve kötü bir anlam ifade ettigi düsünülmekle beraber Türkiye’de bulunan Ermenilerin kendilerini kendi ülke topraklarinda yasiyormus gibi görmeleridir. Türkiye’de yasayan Ermeniler diasporaya bagli olarak kendi anavatanlarina dönmek istemelerine bagli olarak bu amacinda zayif bir ihtimal oldugunu farkindadirlar. Bu ihtimalin zayif olmasina bagli olarak diasporayi da benimsemislerdir ve benzeme yolunda birtakim çabalar göstermektedirler. Diaspora sosyal ve kültürel olarak ele alindigi zaman bakis açisi olarak olumlu etkiler gösterebilir ve yapilan farklilasma çabalarini biraz yumusatabilir. Bu da iliskisel olarak olumlu etkiler olusturacaktir. Medyanin son zamanlardaki nefret ifadeleri ve yönlendirmeleri öncelik olarak iktidarin ve zihinlerdekilerin bir yansimasidir. Medyanin bu açidan nefret ifadeleri ve söylemleri çok genis bir kitleyi tesir altina almaktadir. Medyadaki bu nefret dolu söylemler, Hrank DINK in öldürülmesi sonucunda yogun bir sekilde kendine düsen payini almistir.         
Hrant Dink'in ölümünde medyada çikan haberlerin kabul edilir bir etkisi oldugu ortadadir. Bu haberlerde daha sonra süreçte açiklanmistir ve Hrant DINK adeta vatan haini gibi gösterildigi ortadadir. Ogün SAMAST bile verdigi ifadesinde kendisini bir suçu olmadigi gazetelerde çikan Hrant DINK vatan haini konulu yazilarin kendisini etkiledigini hatta agos gazetesinin daha önce bilmedigini suçlu olaninda yazilan yazilarin oldugu söylemistir. Suanda Hrant DINK olsa oturup konusabilecegini ifade etmistir. Hrant DINK ve agos gazetesine karsi karalama kampanyalari egemen medyada yogun bir sekilde medya sürecinde yerini almistir. Hrant DINK, kendisi hakkinda çikan haberlere karsi kendini savunabilmek ve ifade edebilmek amaciyla agos gazetesinde yazilar yazmistir.
Egemen medyada çikan bütün haber basliklarina ve konularina Hrant DINK ve agos Karsi bir nefret söylemler ve elestiriler yerine kendilerini savunup her zaman anlayisli ve sagduyulu olmaya çalismislardir. Bu anlayis ve sagduyuyu da halka yansitmislar. Özellikle Hrant DINK Türk halkinin geneline yansitmis oldugu bir kendilerini anlayabildigini ve sagduyulu davrandiklarini ifade etmistir. Hrant DINK ve egemen medyanin bu nefret ifadelerinin durmasini ve halki nefrete sürüklememeleri gerektigini yazilarinda belirtmislerdir. Halki nefrete getirecek bu söylemlerin Türkiye ve Türk toplumu açisindan bir kayip olacagina dikkat çekmislerdir. Çünkü egeen medyada çikan haberler tolum üzerinde daha etkili ve hakim olmaktadir.
Netice olarak bütün kamuoyunun da görebildigi Hrant DINK in ölümünde medya sürecini önemi bir etkisi ve hatta söylenebilir ki en önemli destekçisi olmustur. Bu süreçte tarihteki yerini kaydetmistir. 
Etkilesimliligin Ideolojisi: Dijital Oyun
Dijital oyunlar süreç olarak soguk savas döneminde ortaya çikmis olup bu savas döneminin etkisi altinda kalmistir. Ilk çikan dijital oyun bulunan bir tane hedefe füze atarak hedefi vurmasi yani bir savas oyunuydu.. Buna bagli olarak dijital oyunlar görsel ve isitsel olarak zamanin içinde etkilesimliligin oldugunun kanitidir. Daha sonraki zamanlarda dijital oyunlar, oyun arastirma laboratuarlarinda gelistirilerek gündelik yasamdan nasibini almis sosyal ve kültürel olarak hayatin bir parçasi haline gelmistir.
Bir firma tarafindan yapilan Mario adli atari oyunu görsel biçimsel olarak bir öykü tarzina dönüsmüstür. Oyunu kahramani Mario kendinden büyükçe olan bir maymuna karsi tutsak olan prensesi kurtarmak için önünü gelen herseyi geçmeye çalisiyor ve zipliyor, kosuyor, yeraltina giriyor bir mücadele veriyor. Böylelikle artik öykücülük oyun içine girerek görsellik ve oyun metni haline dönüsmüstür. Internetin oyuna girmesiyle beraber artik ayni ada kontrol edilen oyuncu sayisi artmis  ve her oyuncu farkli bir rol e bürünmüstür.
Böylelikle oyunlar oyun pazarinin etkisiyle büyük bir sanal aleme dönüsmüstür. Oyunlar belle bir sinir ve kurallar çerçevesinde ama onu yönlendiren bir oyuncunu oldugu, oyunda belli bin çevre disina çikilamadigi ve belli bir sürenin tanindigi sistem haline gelmistir. Zamanla oyuncularin, oyunlarda gerçek ve güncel hayattan bir takim alintilar oldugunu görmesi bir etkilesim sürecinin belirtisini görmüslerdir. Gerçek yasamdan alintilar olan oyunlar yaris, savas, macera, spor vb. oyunlar olarak adlandirmaya baslanmistir. Bu alanlarda olan oyunlar artik oyuncu açisindan merak uyandiran ve oyuncunun haz almasini saglayan bir vazgeçilmez haline gelmistir.
Günümüzde oyunlar yaygin olarak kullanilmakta milyonlarca insan oyun oynayarak vakitlerini geçirmektedir.  Oyunlarda ortaya çikan öyküsellik, bulunan zaman içerisinde bir etkilesim olmasi ile birlikte oyucu açisindan bir kültür olusturmaktadir.
Medya Dünyasina Ilk Adim: Iletisim Fakülteleri
Iletisim fakülteleri alanlari bakimindan medya alaninda önem olusturan insan unsurun kaynagidir. Bu kaynak, insan olarak medya açisindan beklentilere cevap verebilmekte ve medyayi anlama, anlatma ve algilama olarak amaçlasa da egemen medyanin vermis oldugu etkiyle insan unsuru etkileyebilmektedir. Karsimiza çikacak sorunda medya- iktidar-ideoloji baglamindan kaynaklanmaktadir. Ilerde dogrudan medya sektörü ile etkilesim olacagindan fakültede verilen egitimler yeterli ve bagimsiz bir planda olmalidir. Fakültedeki her bölüm kendi alaninda branslasmaya giderek bu baglantida kendi konularina hakim olmaya çalismalidirlar.
Iletisim fakültelerinde verilen egitimler ideolojik etkilerle bir bagimsizliktan söz edilemez. Yani bu etkilerle yetisen insan unsuru belli bir çizgini ötesine gidemez ve medya açisinda bir gelisme göstermesi de düsünülemez. Sonuç olarak ta belli bir alan disina çikamayan egitimler, medya için en önemli unsuru olan insan kaynagini ne derecede basarili sonuç verecegi bir karamsarlik içindi düsünülebilir.
Estetigi Hakikilestirmek: Yeni Medya ve Banksy
Görme eylemi her topluma göre degisiklik göstermekle beraber hakim olan düsüncesini etkisi altina alinmistir. Sanatin ve iktidarin etkisi altinda olan görme,  bu alada belli bir etki göstermektedir.
Sanatsal olarak ele alindiginda graffiti bu alan için iyi bir örnekleme olacaktir. Bu alaninda en önemli ismi olan Banksy bunun vazgeçilmezi olacaktir. Banksy'nin kendisinin politik düsüncelerini dogrudan seçenek sunarak takdim etmesi, karsitçi bir karsilayis içinde vurgulaniyor. Banksy' nin sanatsal olarak sokakta ve bu sokaklarda kullanilan birçok ürün ve malzemede bir payi vardir. Banksy nin anlatmak istedigi hakikilik ve gerçekliktir. Kendine göre üretip hatta kendinden önce üretilmis olanlara da yenilik katmaktadir. Banksy bazen yeni olusmus medyayi kullanarak basarili bir sonuca ulasmistir. Banksy kendini görünürlükten uzak tutup kendini anlatmak istemistir. Böylece görünürlükten uzak durarak kendini meshur etmistir.
Sinemada Politize Sesin Özerkligi Ve Sesin Hegemonyasindaki Görüntü "Britanyali Sesler" Ve "Haliç" Filmleri
Ilk çikan sinema filmleri sadece hareketli bir fotograflar bütünü olup sessiz olarak yayinlanmaktaydi. Bunun giderilmesi içinde sinema salonu içinde çesitli vurgular yapilarak müzik verilmekteydi. Sesin sinemaya girmesiyle büyük degisiklikler olmustur. Sesin sinemadaki etkisinden birisi de diksiyonu zayif olan Avrupali oyunculari gören izleyici hayal kirikligina ugradi. Buna bagli olarak bu oyuncularin yerini diksiyonu iyi olan tiyatro oyunculari yerini almaya basladi.
Sesin bagimsiz olarak kullanimi açisindan Britanya Sesleri filmi, sesin hegemonyasindaki görüntü olarak kullanimina da Haliç filmini örneklemek gerekecektir.
Ideoloji, insanlarin suurunda meydana gelen sosyal gerçekligin farkinda olamamakta ve bunun için egemen olan siniflarin boslugunu sesli görüntüler yer almaktadir. Böylelikle ideoloji sinemalarda kedine büyük pay çikararak kitlere ulasmayi amaçladi. Haliç ve Britanyali Sesler filmleri birtakim ortak özellikleri bulunmaktadir. Iki filmde de kapitalizmi elestirmekte, isçi yogun çalismasini ve gösterilen emeklere karsi bir sömürünü oldugunu sesli olarak anlatmaktadir.
“Hâkim Ideoloji" Baglaminda Devrim Sonrasi Iran Sinemasinda "Çocuk Imgesi"
Iran sinemasi devrimden önce çok durgunken devrimden çok büyük bir gelisme göstermis olup hem senama adina yenilikler geldi hem de devlet sinema alanindaki gelismeleri destekledi. Sinemanin gelismesiyle beraber ideolojik olarak çocuk vurgusu önemli bir simge haline gelmistir. Buna bagli olarak Iranda çocuk vurgulu sinemalar dünya çapinda bir taninmis ve birçok ödül almistir.
Sinema o kadar bir genis sektördür ki, bu sektörde güncel konular ve ideolojik düsünceler sinema içinde yerini her zaman almaktadir. Bunu için sinema siyasal ve kültürel bir süreç denilebilir. Sinema toplum üzerinde kabul edilebilir düsünceleri irdeleyen en önemli araçlardan biri diyebiliriz. Iranda devrim sonrasi ilk yillarda sinemada birçok yenilik beraberinde geldi ve devrimin getirdigi yeniliklerden de payini büyük bir ölçüde almistir. Buna bagli olarak sinemada devrimin esintileri yerini alip, sinema içinde yer alan konular Islama ters düsmeyip, karakterlerde toplumla bir uyusma göstererek bu tür düzenlemeler olmustur. Daha sonralari Islami rejim kendini her alanda kendini göstermeye baslamis ve bunda sinemada nasibini almistir. Rejim sinemaya Islami açidan her türlü destegi vererek sinemayi bir propaganda Iran savasindaki kahramanliklar ve dini liderlerin yasayis tarzlari konu olarak ele alinmistir. Hatta Bati isimli olan sinema solanlarin adlari bir bir degistirilmistir. Buna örnek olarak Empire sinemasi, istiklal sinemasi olarak degistirilmistir.
Iran devriminden sonra sinemada çocuk unsurun önemi yapilan sinema gösterimleri ile belirtilip uluslararasi alanda kendi adini duyurmustur. Genelde çocuk unsuru sosyal ve güncel hayatta olan sikintilar sikâyet etme amaciyla kullanilmistir.
Türkiye'deki Siyasi Partilerin Iletisim Sürecinde Kurumsal Web Sitelerini Kullanimina Yönelik Bir Arastirma(TBMM' de Temsil Edilen Üç Siyasi Parti Örnegi)
Gelisen dünyada, birçok alana aninda ulasabilmek için internet en önemli araçlardan biri demek dogru bir düsüncedir. Türkiye'deki siyasi partilerin birçok alana ulasma asamasinda web sitelerini kullanmasi siyasal fikirlerin ve kavramlarin ulasmasinda katkisi büyüktür. Çünkü artik bu günümüzde bir gereklilik haline gelmistir. Böylelikle halkla bir bütünlesme gerçeklesip siyasal parti ve halk arasindaki iliski sicak tutulmasi amaçlanmistir.
Detayli bir sekilde degerlendirilen AKP, CHP ve MHP kurumsal web sitelerinde milli hassasiyeti olusturan Türk bayragi vurgusu sitede yansitilmistir. Halkin dikkatini çekebilmek amaciyla üç sitede büyük harfli yazilar ve sloganlar yer almis ve görsellige büyük bir önem gösterilmistir. Bu görsel mansetler daha dikkat çekebilmek amaciyla slaytlarla süslenmistir. Sitelerde haber basliklarina yer vererek kitlenin dikkatini çekmeyi amaçlamaktadir. Partiler tüm güncel teknolojileri takip etme yasina girmislerdir. Mesela son zamanlarin facebook, twitter vb. alanlarda faaliyetler göstererek halkla iliskiye önem vermislerdir. Toplumda bu web siteleri araciyla partilere ulasip kendilerini ifade etme düsünleri olusmustur. Böylelikle ulasilmak istenilen amaç dogrultusunda gerçeklesen kitlenin istegine de cevap verilmis olunuyor.
Sonuç olarak her üç partide kurumsal web sitesinde kendi tanitimini yaptigi saptanmistir. Partiler daha büyük kitlere ulasabilmek ve fikirlerini kabul ettirebilmek amaciyla teknolojik gelismeleri takip etmektedir. Internette bu bakimdan halka siyasal fikirlerin hizli ulasmasinda büyük bir önem tasimaktadir.
Bir Kültür Emperyalisti Olarak "Sünger Bob
Kültür emperyalizmin asilanmasinin en kolay kitlesi tartismasiz çocuklardir. Zihinleri bos olan çocuklari fikirleri benimsetmek ve yönlendirmek daha kolaydir. Kültür emperyalizminin çocuklari etkilemesinde Sünger Bob adli çizgi filminin en önemli aracidir. ABD de çikarilan bu çizgi film çocuklara ABD bir yasam tarzini benimsetmeyi amaçlamaktadir. Çizgi filmde kadin ve erkek karakter nasil olmasi gerektigi yönünde bir çizgi koyar. Örnegin; çizgi filmde kadin karakteri oldukça az olmakla beraber, kadin karakterini oynayan Sincap Sandy devamli Olarak Sünger Bob tan destek almakta ve yalniz basina kendi isin görememektedir. Sincap Sany o kadar zeki olmasina ragmen hep yalniz kalmakta sorunlarin tek basina halletmeye çalismaktadir. Kendi basina halledemeyince de Sünger Bob tan yardim istemektedir.
Bu çizgi film adeta Amerikan kültürün bir dayatmasi olarak kendini arka planda gizlemistir. Çizgi filmde kullanilan diyaloglar Amerikan kültürünün bir parça olarak yer almaktadir. Bunun için kültür emperyalizmlerine karsi çocuklarin uzak durmasi için gerekenlerin yapilmasi gerekmektedir. Zihinleri gelismemis çocuklar bu kültür emperyalizmlerinden etkilenerek kendi benliklerinden uzaklasmaktadirlar.
IDEOLOJIK ARENA MEDYA
Burcu Kaya Erdem, Özge Baydas Sayilgan,
Öykü Gül, Özlem Oguzhan, Cenk Demirkiran,
Monireh Nafeie, Tugçe Boran, Hilal Ülker
 
BETA YAYINCILK

Benzer Kitaplar