ERGENEKON'A GELMEDEN... TÜRKIYE'DE DEVLET ZIHNIYETI

Fevzi BOZKURT

Politika

Türkiye’de siyasi hayat Türk toplumunun karsisina degisik sekillerde çikarak insanlari bazen saskinliga bazen isyana sürükleyecek duruma getirebiliyor. Toplumun "devlete ait" oldugu düsüncesine sahip olan ve bizim için birtakim yasam kaliplari öngören birtakim kisiler, devlet ugruna topluma eziyet çektiriyorlar ya da hiç acimadan yok edebiliyorlar.

1996 yilinin Kasim ayinda bir kamyon ile içerisinde milletvekilinden tutunda çete liderine kadar bulunan bir Mercedes marka araçla çarpisarak tarihimize Susurluk Skandali adiyla geçen süreç, Türk toplumu için ayni zamanda bir aydinlanma terapisi olmustu. Devletin içinde yapilanmis basina buyruk kendilerini çete ilan eden guruplar, bazi durumlarda devlet adina bazi durumlarda kendi adlarina hiç düsünmeden her türlü suçu isleyebildigi, bombalamanin, insan kaçirmanin, cinayetin, katliamin adeta yasadisi bir resmî politikanin araçlari olarak büyük rahatlikla kullanildigini insanlar bu süreçte yasayip gördüler.

Susurluk Skandali üzerinden tam 12 yil geçti. Memleketimiz bu defada 2008 yilinin yazinda Ergenekon Davasi ile çok önemli bir adli yargi sürecine basladi. Tarihimizde ilk defa orduda orgeneral rütbesiyle emekli olmus subaylar haklarinda terör örgütü kurmak ve yönetmek suçlarindan yargilanmalari için cesur savcilar tarafindan iddianameler hazirlandi. Kimi orduevinden kimi evinden götürülerek gözaltina alindilar. Devlet çetesi bu defa çok daha genis boyutlu bir terör örgütlenmesi ile karsimiza çikti.

Kitapta Ahmet Insel ve Ümit Kivanç’a ait brosürler anlatilmaktadir. Bu brosürlerde yer alan iki yazidan Ahmet Insel' inki 1996'da, Ümit Kivanç'inki 1999'da yazildi.

Bu brosürlerin hazirlanmasi esnasinda Ergenekon Iddianamesi mahkeme tarafindan kabul edilmis, ancak isimleri darbe girisimlerine karisan ve tutuklanan iki emekli generalle ilgili ikinci iddianame henüz hazirlanmamisti.

Bu kitapta, devletin toplumu ne gözle gördügü ve ona ne yapmaya çalistigi konusunda bir temel eser ve Milli Güvenlik Kurulu yayini olan Devletin Kavram ve Kapsami, isimli kitaptan bahsedilmektedir. Devletin Kavram ve Kapsami, isimli kitap Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliginin 1 no'lu yayini olarak 1990 yilinda Ankara'da basilmis bir kitaptir.

Burada hem böyle bir metnin incelenmesi (brosürdeki Ilkyazi) hem de Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulusundan bugüne kadar devam eden otoriter yapinin dayandigi ideolojik zeminin taninip bilinmesi amaçlanmaktadir.

Kendilerini, ilerici, çagdas, demokrat, sosyal demokrat, sosyalist sayan çok sayida toplulugun, bu eserden özel bir fayda saglamalari amaçlanmistir. Çünkü Türkiye'de açikça ortada olan bir düsünce vardir ki muhafazakâr kesim içerisinde yer almayan herkes, Cumhuriyetin olusumundaki Kuvayi Milliye Ruhunu, tasidiklari bir gerçektir. Bu yüzden bu düsünceye sahip insanlar bunlari mesruiyet kaynagi olarak görmeye egilimlidir.

Burada ele alinan zihniyet ve olgular, hiçbir tereddüde yer birakmayacak sekilde ortaya koyuyor ki, 28 Subat Müdahalesinden 27 Nisan Muhtirasi'na, gerçeklestirilemeyen Ayisigi ve Sarikiz darbe girisimlerine, ordu komuta heyetinin, dönemin basbakani Ecevit'in yerine kendilerine yakin bir baska kisiyi getirme amaci tasiyan hareketlerine, Ergenekon terör örgütünün hükümeti dogru yola getirmeye (DSP-MHP-ANAP hükümeti) veya düsürmeye (AKP hükümeti) yönelik eylemlerine toplum sahit oldu.

Siyasi hayatimizi sekillendiren gelismeler, hâkim devlet zihniyetinden kaynaklanmaktadir. Yaklasik kirk yildir gelmis geçmis bütün hükümetlerin ellerinden gelen çabayi sarf ederek kabul ettigi Avrupa Birligi üyeligini niçin bazi çevreler Türkiye'nin felaketi olarak algilamaktadir. AB üyeligi, Türkiye'de kimin hangi konumunu tehlikeye sokacaktir? Sorusunun cevabi bulunmalidir.

Kibris'ta her türlü ugrasiyla sürdürülen çözümsüzlük politikasinin ardinda yatan gerçek amaç, Türkiye'nin Bati'ya fazla yaklasmasini önlemek, bir tür siyasi izolasyondan yararlanarak tam bagimsizlik adi altinda otoriter devlet yapisini sürdürmektir.

Bu brosürde ele alinan MGK kitabinda da belirtildigi gibi asil amaç olan milleti devletin etrafinda bütünlestirme, durumu millet arasinda faaliyet yürütmeden mümkün olmayacagindan, sonunda ordu adeta bir siyasî parti gibi davranmaya, vatandaslara eylem çagrilari yapmaya baslamistir.

Ülkemizde herkesin her seyin arkasinda derin devlet’i aradigi, çogu zaman da buldugu bir kaos ortamidir.Derin devlet Susurluk'tan bu yana siyasî hayatimizda en çok kullanilan kavramlardan biri olmustur. Ergenekon derin devletin operasyonel bir ayagi konumundadir.

Ergenekon Örgütünde Hiyerarsik merkez eylem emri veren bir sef degil, islerin ne yönde gitmesi gerektigini belli eden bir üst siyasi merci konumundadir. Örnegin Ahmet Necdet Sezer cumhurbaskaniyken böyle bir hiyerarsik merkez olusmus durumdaydi.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulusundan 85 yil geçmesine ragmen, MIT'in ve polisin yaninda, bazen de karsisinda, yaygin ve güçlü bir jandarma istihbarat agi bulunmaktadir. Susurluk'un gelip dayaninca tikandigi, Ergenekon Davasi'nin simdilik bas sanigi Veli Küçük’ ün resmi görevindeyken iki yil boyunca emir komuta ettigi JITEM 'e herhangi bir hükümet kismen dahi olsa müdahale edememistir.Çünkü ordunun emeklide olsa bir mensubunun hem de bir orgeneralin savcinin emriyle emniyet güçleri tarafindan sorgulanmak üzere gözaltina alinmasi tarihte bir ilktir.

Dönemin Cumhurbaskani Süleyman Demirel, 1996 yilinin Kasim ayinda ortaya çikan Susurluk Skandali’nin ülkemizdeki sansasyonu devam ederken, Türkiye Cumhuriyeti devletinin yapisini su özlü sözle tarif etmisti: "Bakanlar Kurulu siyasî bir müessesedir. Ama Milli Güvenlik Kurulu devlettir." Demirel bu söyledigi sözle Milli Güvenlik Kurulunun hükümetten daha güçlü bir yapiya sahip oldugunu belirtmistir.

1996 yilinda Susurluk Skandali vesilesiyle açiga çikan birtakim rezil durumlar ya da 2000 yilinda Genelkurmay Baskaninin onayini almadan bazi kuvvet komutanlarinca yürütülen darbe girisimleri gibi arkadan dolanma faaliyetleri, ne zaman hangi derecede resmi denetim altinda bulundugu henüz anlasilamayan Ergenekon isimli terör örgütlenmesinin bu denetimin disinda gerçeklestirdikleri eylemlerinin devletimiz açisindan yargilanmasi önemlidir. Mesela PKK’nin uyusturucu baglantilarini kesme amaciyla bir dizi kirli operasyon yürütülür, ama bu arada resmi görevlilerin bir kismi hazir ortama girmisken bu isten kendilerine pay çikarma sevdasina kapilarak sonunda, askeri helikopterle eroin tasindigi iddialarina varan skandallar patlak verir.Ya da hesap sorulmayan, astigi astik kestigi kestik silahli timler olusmusken, bunlar kendi hesaplarina adam kaçirma, haraca kesme, kafalarini bozani öldürme eylemlerine kalkismislardir.Yesil isimli bir kötü adam ortaya çikmistir. Susurluk’un skandal olarak medyada gösterilmesi, bu tip yoldan çikmalari belirtmekteydi.

Burada esas olan mesele bir jandarma genel komutaninin, diger kuvvet komutanlari ve Genelkurmay Baskanina ragmen kendi basina darbe yapmaya kalkismasi olayi degil, Ergenekon sorusturmasinin en önemli isimlerinden Veli Küçük' ün Tuggeneral rütbesiyle resmi emir komuta düzeni içerisindeyken yaptiklari olaylardir.

Türk toplumu, aslinda bakarsak devletin kendine ait saydigi bir alanda, izin verildigi oranda ve uygun görülen tarzda yasayabilen bir toplumdur.

Milli Güvenlik Kurulu yayini olan Devletin Kavram ve Kapsami, isimli kitaba göre;

"Devletin ögelerinden millet..." diye basliyor. Bireylerin çikarlari falan, tamam, ama bütün bireyler bir araya gelip milleti olusturuyor ve ancak devletin bir ögesi olabiliyorlar. Ayni sayfada, bir sonraki paragrafta, devletin belli basli unsurlari söyle sayiliyor

Bir halk yani devlete bagli uyruklar (tebaa),

Bu halkin üzerinde yasadigi toprak

Ve bu toprak üzerinde yasayan halkin düzenini saglayan ortak yasalar.

Görüldügü üzere, devletimizi kabul edip etmeme makaminda birileri var: Öbür devletler. Bir de, devlete bagli, yani aslina ait birileri var: bir halk. Buradaki hiyerarsi hakkinda uzun boylu laf etmeye gerek yok. Uyruk-tebaa kavraminin böylesine rahat kullanilisi ek izahati gereksizlestirmeye yetmezse, biri ötekine bagli olan iki varliktan, haliyle, birinin asli ötekinin tabi konumda olacagina dikkat çekilebilir. Gövde var, ülke. Onun cani, ruhu var, millet veriyor. Peki, bas nerede? Milletin ve ülkenin hayrina gerekli gördügü çalisma ve uygulamalari serbestçe yapan, millet ve yurdun güvenligi için gerekli görecegi kuvveti teskilatlandirip gerektiginde kullanan kimsede bastir.

Devlete verilen vergi devletin yaptigi görevlerin karsiligi verilen bir ücret olarak kabul edilemez. Hizmet millete yapildigina göre, millet bunun parasal yönüne katilmak zorundadir. Hizmetin millete yapilmasi ne anlama geliyor acaba. Yapilmamasi da mümkün müdür. Millet bunun parasal yönüne katilmak konusunda isteksiz davranirsa ne olur.

MGK kitabinin yazarlarina göre, evrendeki canli-cansiz bütün varliklarin bir varolus nedeni vardir. Kendilerine özgü islevleri de buna göre sekillenmektedir. Bu kitaptaki tanima göre penguenlerin ve çali çirpinin bile onsuz edemeyecegi böyle bir evrensel yasadan devletlerin bagisik olmasi da haliyle düsünülemiyor. Her devletin kendine ait bir varolus nedeni vardir. Her devlet ve millet bunu bilmeli ve bunun bilincinde olmalidir. Varolus nedeni" nasil tespit edilecekmis? Bilimsel, akila ve gerçekçi yöntemlerle. O halde bu isi dagdaki çoban veya televizyondaki mankenin, uluorta toplanmis kalabaliklarin yapmayacagini tahmin edebiliriz. Kim yapacak? Kim tespit edecek devletin varolus nedenini? Buna kisaca "uygun birileri" diye cevap versek uygunsuz mu olur?

Evet, uygun birileri bunu tespit edecek, bütün millet hem bilecek hem bilincinde olacak. Sadece bilmesi yetmiyor yani. Bilincinde olmanin ayrica vurgulanmasi, bilinecek olan o seye göre davranilacagini belirtmek, varolus nedeni kavraminin operasyonel bir içerik tasidigini göstermek Için. Istiklal Marsi'nin on kitasini ezberletmekten farkli bir durum.

MGK kitabina göre milleti devletin etrafinda bütünlestirmek ne demek? Kitabin yazarlari, devlet iradesi disinda bir de milli irade’nin bulunmasindan yana degil anlasilan. Burada tek irade altinda bütünlesilmesi, hedef olarak konuyor.

Bu noktada, yasadigimiz topraklarda hüküm süren, devletin varolus nedenini ögrenebiliriz artik. Türkiye Cumhuriyetinin varolus nedeni; Türk vatan ve milletinin ebediligine, Türk Devleti'nin kutsalligina dayanir. Türkiye Cumhuriyetinin varolus nedeni: Türk Milleti’ni, milli birlik ve bütünlük içerisinde, milli kültür ve öz degerlerine uygun olarak, çagdas, medeni ve adil bir yönetimle barisi, huzuru ve refahi sürekli kilarak ebediyen yasatmaktir.

Türkiye Cumhuriyetinin varolus nedeni, üç seye dayaniyor;

Türk Devleti'nin kutsalligi

Türk milletinin ebediligi

Türk vataninin ebediligi.

Oldukça elestiriye açik bir kavram olan ve bizzat bu kitabin yazarlarinin bile yaptiklari çesitli tarifler nedeniyle asla açiklayamayacaklari su kutsallik, gelip her seyin dayandigi asli kavram oluyor. Ne bu? Din mi? Devlet dini mi? Devlet sinirlari, baska devletlerle antlasmalar yapilarak vs. çizildigine göre, bu kutsallik, önüne gelenin içine elini daldirabildigi bir kutsallik mi?

MGK kitabi, devletin kavram ve kapsamini tarif etmiyor; bizi bir devlet dinine çagiriyor. Bu kutsal durumdan uzaklasip basit insanlarin sorunlariyla ugrasalim. Kürt sorunu, 1923'ten itibaren, otoriter devlet ve yönetim geleneginin önemli bir tasiyicisi olmustur. Kemalizm Kürt sorununu gericilikle mücadele kisvesi altinda sürdürmeye özen gösterdi. Böylece hem kendi ilerici mesruiyetinin zedelenmesini hem Türk unsurlar arasinda Kürt sorunu konusunda karsi bir tavir olusmasini engelledi. Bir yandan, rejime sadik Kürt seyh ve agalarini milletvekili tayin ederken, diger taraftan Dogu Anadolu'da gericilikle mücadele adi altinda Kürt seçkinlerinin gücünü yikmaya yönelik askeri girisimlerde bulunmustur.

Cumhuriyet döneminde Otoriterizmde; Millî Sef (Ismet Inönü) dönemi olarak tanimlanan 1938–1945 yillan arasinda, otoriterizmin dozu düzenli olarak ara ara artar, ama tek-parti bünyesinden ziyade devlet otoritesi içinde yogunlasir duruma gelir. Atatürk dönemindeki tek-parti yönetimi ile Inönü dönemindeki tek parti yönetimi arasinda temelde bir fark bulmak güçtür.

1924 Anayasasinda yer alan ama Mustafa Kemal ve Ismet Inönü’nün Cumhurbaskanliklarinda uygulanmayan Meclis üstünlügü ilkesi, çogunluk partisinin olusturdugu parti meclisinin üstünlügüne götürür. Bu da, o partinin lider oligarsisinin kendini milli iradenin tek ve gerçek sözcüsü olarak görmesine yol açar.

DP'nin siyasal özgürlükleri kisitlama girisimleri, üniversite mensuplarina siyasi faaliyette bulunma yasagiyla baslar, 1950'de yürürlüge giren Basin Kanunu'na bir yil sonra yasaklar ve kisitlamalar getirilmesiyle devam eder, CHP mallarinin müsaderesine, siyasi partilerin kapatilmasina, muhalefete oy veren seçim bölgelerinin cezalandirilmasina, parti faaliyetlerinin kisitlanmasina, kamu görevlilerini re'sen emekliye sevk etme yetkisinin idareye taninmasi gibi önlemlere kadar uzanir.DP yönetimi, otoriter gelenegi sürdürürken, halk destegini saglamak için muhafazakâr temalari ön plana çikarir ve asker sivil bürokrasinin iktidarini zayiflatacak girisimleri devreye sokar.

DP yönetimi, otoriter gelenegi sürdürürken, halk destegini saglamak için muhafazakâr temalari ön plana çikarir ve asker sivil bürokrasinin iktidarini zayiflatacak girisimleri devreye sokar. Bunlar otoriter gelenek içindeki kutuplasmayi artirir ve gerginligi tirmandirir. Demokrat Parti, otoriter siyaset geleneginin araçlarini kullanmaktan çekinmemesine ragmen, otoriter devlet yapisini sarsici bir islev görür.

Popülizm, DP siyaseti içinde Ön plandadir. Popülizmi, geleneksel devlet otoriterizmi güçlerine karsi bir toplumsal taban olusturmak amaciyla aktif biçimde kullanir. Buna tepkinin askerî darbe biçiminde tezahür etmesi, Cumhuriyet rejiminin aslî kurucu dinamiklerini açikça ortaya koyar. Darbeyi sadece DP uygulamalarina karsi tepkiye indirgemek dogru degildir. Unutmamak gerekir ki, 1950 seçimlerinden hemen sonra TSK içinde darbe konusu konusulmaya baslamistir. 1957'deki 9 subay olayi öncesinde orduda çesitli gruplar bu konuyu amatörce bir heyecanla konusmaktadir. 27 Mayis darbesinin esas motivasyonu, seçimleri DP'nin kazanmis olmasidir. DP'nin anti-demokratik olarak yaptiklari ise darbeyi olgunlastiran etmen olmustur.

1924'ten 1950'ye kadar TBMM içindeki en güçlü sosyal grubu olusturan asker kökenli milletvekilleri, 1950'de Meclis'in yüzde 3 üne düser. 26 yillik CHP iktidarinda, Milli Savunma Bakanlarinin hepsi asker kökenliyken, DP hükümetlerinde Millî Savunma Bakanlari, tek istisna disinda, sivilden gelmislerdir. 27 Mayis askeri darbesi, bir özlemin yani sira, bir tepkinin ifadesidir.

Ordu gölgesinde 2. Cumhuriyet

1961 Anayasasi, baslangiç bölümünde, Türk Silâhli Kuvvetleri'ne millet adina yönetime el koyma yetkisi tanimaktadir. Türkiye’de egemen güç, kisi kisi degil ama kurum olarak TSK yüksek komuta heyetidir. Otoriterizmin önemli bir tezahürü olan sivil siyasete güvensizligin ifadesi, 1962 yilinda islemeye baslayan Milli Güvenlik Kurulu'dur. Yaratilan MGK, Bakanlar Kurulu'na es düzeyde bir konumdadir.

27 Mayis darbesini yaparak, asli siyasal gücün kimin elinde olundugunu toplumsal bilince kaziyan Türk Silahli Kuvvetleri, 1961–1971 yillari arasinda kendi içindeki hiyerarsi disi birkaç darbe girisimini de bertaraf eder. Askeri yargida Danistay'in devreden çikmasi ve bunun yerini Askeri Yüksek Idare Mahkemesinin almasi anlamlidir. Danistay'in tasarruflarindan AP de son derece sikâyetçidir. Bunun yaninda, Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nde askerî hâkimlerin yer almasiyla yargi askerilestirilir. Her iki parti de, genetik olarak otoriterdirler. Komünizm umacisinin siyasal planda araçlastirilmasi yoluyla, asli siyasal otorite nezdinde mesruiyet elde etme stratejisi uygularlar.

Ordu yönetiminde otoriter 3. Cumhuriyet

Bu olay yeni bir süreç degildir. Cumhuriyetin kurulusundan buyana bir alt akinti ya da fiili durum olarak geçmisten gelen güçlü yürütme ve güçlü devlet dinamigi, önce 1961 yilinda parti hükümeti karsisinda güçlü askeri bürokrasi biçiminde, sonra 1982 yilinda, hem parti hükümeti karsisinda daha güçlü bir askeri bürokrasi hem de yasama yürütme yargi karsisinda güçlü ve denetimsiz bir Cumhurbaskani seklinde kanunilik kazanmistir.

Kürt sorunu konusunda aykiri bulunan her türlü düsünce, tavir ve renk kompozisyonuna karsi kendini belli eder.1990’lar Türkiye'si için bir turnusol kâgidi islevi görür. Örnegin DEP' in kapatilma davasinda DGM savcisi, bir siyasal partinin kapatilmasina neden olacak suçlar listesine, siyasal eylem suçu’ nu da ilâve eder.

Dokunulmazliklari kaldirilan DEP milletvekillerinin Meclis içinde Emniyet güçleri tarafindan tutuklanmasi, iç devletin Meclise verdigi, Meclisteki çogunluk milletvekilinin de isteyerek kabullendigi bir gözdagi olmustur.

Türkiye’de demokratiklesme macerasi çok zor bir yolda devam etmektedir. Iki farkli otoriterizmin çatistigi bu zorlu yolda devam etmek, son derece istikrarsiz bir yolda devam etmek demektir. Bu zorlu yolda muhtemelen kazalarda olacaktir. Bu otoriter patika yoldan çikma macerasi tehlikeli ve heyecanli olacaktir.

Benzer Kitaplar

Fevzi BOZKURT

TÜKENDIK ROGER GARAUDY

Politika

Fevzi BOZKURT

KONTRGERILLA KISKACINDA TÜRKIYE

Politika

Fevzi BOZKURT

ERGENEKON DARBECILERININ SON ÇIRPINISLARI

Politika

Fevzi BOZKURT

MILLET OLMAK

Politika