APA (Amerikan
Psikoloji Dernegi) yayimlari arasinda bulunan psikolojik bültenin 1929 senesi
Subat sayisinda, yedi sayfalik bir makale olarak yayinlandigi, Yayim Kilavuzu, yayimlanacak olan makalelerin
hazirlanisi ve teslim edilisiyle ilgili yapilmasi gerekenleri anlatmaktadir. Yayim Kilavuzundaki
her
bölüm, farkli tarzdaki bilgileri içermektedir ve makale hazirlarken belli bir siraya
göre dizilmistir. Her bölüm, kendi içinde bir bütün olmasinin yani sira bir
önceki bölümün de devami gibidir. Bir makale taslagi kisimlarinin nasil
düzenlenecegini açiklamaktadir. Belli basli fikirlerin makale taslagi içinde
nasil ifade edilecegini, APA'nin
biçemini ve kaynakça formatini, makale taslagin hazirlanisini açiklamaktadir.
Makale
taslaginin içerigi ve düzenini anlatmaktadir. Bunun alt basligi olaraktan
makalenin özelliklerini, makale türlerini, makale anlatim tonunu, makale
taslaginin parçalarini, makalenin baslik sayfasini, makalenin sonuçlarini,
makalenin sunum kalitesinin nasil olacagini anlatmaktadir. Metnin Içerigi ve
Düzeni, deneye dayali çalismalarin yaninda inceleme yazilarin, vaka incelemelerini,
kuramsal ve yöntembilimsel incelemeleri de tanimlamaktadir. Bunlar
arastirmacilarin, yayimlanmis çalismalara benzer formda çalismalar
hazirlamalarini amaçladigi, bir arastirmanin unsurlarini tanimlayan ve istatistiklerin
nasil raporlanacagini anlatan açiklamalar oldugu.
Makalede fikirleri ifade etmek ve dilde yalinligin
nasil azaltilacagindan bahsetmektedir. Yazi stilinin nasil olacagi, yazi tekniklerinde
nelere dikkat etmemiz gerektigini, dilbilgisi dogru kullanmamiz gerektigini,
özne-yüklem uyumunun saglanmasi, zamirlerin dogru yerlerde kullanilmasi,
sifatlarin, zarflarin, fiillerin birbirleri içerisinde uyumlu olmasini
anlatmaktadir. Olaylara önyargili yaklasilmamasindan bahsediliyor. Kisinin
düsüncelerini ve yazilarini düzenlemesinin ne kadar önemli oldugunu anlatmakta,
fikirleri ifade etmek ve dilde yanliligi azaltmak ve yazilan her kelimenin
anlasilir ve eksiksiz bir iletisime katkida bulunmasi gerektigini
anlatmaktadir.
APA
yazi biçemlerini, APA dergilerindeki yazi biçemlerinin mekanik özelliklerini
anlatmaktadir. Bu özellikler arasinda metin içinde noktalama, heceleme, büyük
harf kullanma, italik kullanma, kisaltmalar, tire, ayraçlar, taksim isareti,
tirnak içine alma, matematiksel kopyalama, basliklar, tablolar, örnek resimler,
dipnotlar ve alinti yapma bulunmaktadir. Bu APA yazi biçemlerinin nerde
kullanacagimizi, nerde kullanmamamiz gerektigini anlatmaktadir.
Imla,
sözcükleri dogru yazmak, büyük harf kullanimini, italik harfleri, testlerin
isimleri, özel isimler ve ticari isimler, cümle basindaki sözcüklerin
kullanimi, sözcük olarak kabul edilmis kisaltmalar, APA dergilerinde sikça kullanilan
kisaltmalar, Latince
kisaltmalar, bilimsel kisaltmalar,cümle
basinda kullanilan kisaltmalar, kisaltmalarin çogullari nerelerde
kullanildigini anlatmaktadir.
Makale
taslaginin baslik düzenini, baslik düzeyleri, siralama, alinti yapma nasil
yapilir. Bir kaynaktan nasil alinti yapilir, tek veya çift tirnak isareti
kullanmak, alinti içinde gösterilmis kaynak adlari nasil yayinlanir. Sayilar
nasil kullanilir. Rakamlarla ifade edilen sayilar, sözcüklerle ifade edilen
sayilar, sira sayilar, ondalik kesirler, roma rakamlari nerelerde kullanilir.
Sayilar arasinda virgül kullanimi nasil olacagini göstermektedir.
Metrik birim stiline nasil çeviri
yapilacagini, metrik tablolarin nasil olacagini ve nasil metrik tablo
çizilecegini göstermektedir. Istatistiksel ve matematiksel anlatimlarin metine
nasil aktarilacagi, formüllerin nasil ve nerede kullanildigini anlatmaktadir.
Tablolarin;
tablolarla metnin iliskisi, tablo numaralari, tablo baslik isimleri, tablo
çizgileri, tablo notlari, tablo boyutlari, baska bir kaynaktan alinan tablolari
nasil kullanildigini anlatir.
Sekil
türleri nelerdir, sekiller için bir standartlar nelerdir, sekillerin boyut ve
oranlari nasil olmalidir, sekillerin hazirlanmasi, grafik nasil olusturulur,
fotograf nerelerde kullanilir, sekillerin numaralandirilmasinin ne sekilde
olacagi anlatilmaktadir.
Metin
içinde dipnotlarin ve notlarin nasil olacagi, ekler, testlerin ve anketlerin
nasil hazirlanacagi, metin içinde kaynak bildirmenin nasil yapilacagi
anlatilmaktadir.
Metin
ve kaynakçanin uyumlulugu, makale veya bölüm basliklarini uyumu, süreli
yayinlarda kaynak ismi uyumu, süreli olmayan yayinlarda kaynak ismi uyumu,
basim bilgileri, elektronik kaynaklarda kaynagin bulunmasini kolaylastiracak
bilgilere ulasilmasi, toplanti ve sempozyum tutanaklari hakkinda bilgiler
aktarilmistir. Kaynakça dergi makalesinin en sonunda yer aldigi, makalede kullanilan
bilgileri tanimlar ve kaynaklarini belirttigi, kaynakça özellikle tek bir
makaleyi destekleyen çalismalari içerdigi. APA yayinlarinda
kaynaklar yazar-tarih belirtilerek verildigi.
Örnek
belge üstünde belli kisimlara etiket konarak yayim kilavuzunun ilgili
bölümleri referans verilmistir. Makale taslaginin hazirlanmasi ve yayimlanmak
üzere teslim edilmis örnek belgeler, makale taslaginin bilgisayardaki bir yazi
programiyla nasil hazirlanacagina dair talimatlari içermektedir. Örnek belge
ve çerçeveler, APA biçeminin formatini ve uygulanisini göstermektedir. Makale
taslaginin hazirlanmasi ve yayinlanmak üzere teslim edilecek örnek metinlerin
nasil olacagi, makale taslaginin hazirlanmasiyla ilgili genel talimatlarin
neler oldugu, yazarin sorumluluklarinin neler oldugu, makale taslaginin; punto ve fontun, kâgit özellikleri, kenar
bosluklari, çift satir araligi, sayfa düzeni, sayfa numaralari, sayfa üst ve
alt bilgileri, girintiler ve paragraflarin, noktalama isaretleri ve aralik
birakmanin nasil olacagini gösterir.
Makale
taslaginin kisimlarini yazmak; baslik sayfasi, nüsha sayfasi, ek bölümler,
makale taslagi mektubu, ara süreçteki yazismalar, gönderilen paketin içinde
bulunmasi gerekenler, makale taslaginin teslim alindigina dair editörün taahhüdü
için nelere dikkat etmeliyiz.
Dergi
makaleleri disindaki metinler, doktora tezi, tez, ögrenci çalismalari, sözlü
sunum için gerekli materyaller ve kisa raporlar gibi metinlerin tanimlarin
yapmaktadir. Doktora tezlerinin dergi makalesi olarak yayimlanmalari için nasil
hazirliklar yapilmasi gerektigi anlatilmaktadir. Dergi makaleleri disindaki
materyallerin ne oldugunu, yüksek lisans tezler, ögrenci metinleri, doktora
tezlerinin nasil hazirlanacagini, verilerin yorumlanmasi, yazim tekniginin nasil
olacagi, metnin son halinin nasil olacagini anlatmaktadir.
Iyi
hazirlanmis bir makale taslagi inceleyicilerin ve editörlerin gözünde
profesyonel deger kazanir ve kararlarini olumlu yönde etkiler. Bir Metnin
fiziksel görünümü makale taslaginin etkisini arttirip, azaltabilir. Yazi
teknigiyle ilgili hatalari inceleyicilerin makalenin içerigini yanlis
degerlendirmelerine yol açabilir. Baski için kabul edildiginde uygun bir
sekilde hazirlanan bir makale taslagi, yazi isleri dizgicinin ve müdürünün isini
kolaylastirir, hata payini azaltir ve yayin maliyetini düsürür.
Örnek
bir biçimde bir makale taslagi ortaya koymanin teknik detaylarina
deginmektedir. Bu kisimda yer alan talimatlar metni hem daktiloyla yazma hem de
yazi programiyla bilgisayara geçme süreci geçerlidir. Bölümün bütününü gözden
geçirme sürecinin ve APA dergilerinde yayma hazir bir makalenin
gereksinimlerini karsilayan bir metin hazirlamak üzerine odaklanmistir.
Eger
Makale kabul edilirse APA
ve diger birçok yayinci mevcutsa makalenizin
bilgisayardaki versiyonu sizden dogrudan temin edip baskiya hazir hale getirmeyi
tercih edecektir. Metnin tutarli bir sekilde hazirlanmis olmasina
dayanmaktadir. Bilgisayardaki yazi yazma programinizi etkili ve tasarruf
saglayacak biçimde kullanmak, dolayisiyla ilk taslaginizdan itibaren yaziciniz
veya siz belli kurallari takip etmelidir. Makale taslagi hazirlanisi üzerine bu
bölümde yer alan talimatlar kullanilabilir bir elektronik dosya olusturmanin
temeli üzerine yogunlasmaktadir.
Makale
taslaklarinin elektronik islemler için nasil kodlanacagini göstermek amaciyla
örnek bir makale taslagi saglanmistir. Makale Taslaginin Kabulü ve Üretimi,
onaylanmis bir metnin üretime hazirlanmasiyla ilgili olarak yazarlara yol
göstermektedir. Ayrica düzeltmesi yapilmis makale taslaklarinin nasil yeniden
gözden geçirilecegi ve makalelerin dizgi formlari anlatilmaktadir.
Yayin
kilavuzu
hazirlarken niyet öncelikli olarak dergilerde yayimlanmak üzere yazilan
makalelere rehberlik saglamaktir. Yazarlar yayin kilavuzunu
ayrica
tez yazarken veya ödev yaparken, sunum için yazdiklari ve kisaltilmis halde
basilan makalelerde de kullanilmaktadir. Materyaller ve dergi makaleleri
arasindaki farklari kisaca açiklamaktadir.
Makale
taslaginin verimli bir sekilde elden geçirilmesi editörün, dizgicinin, yazarin, ve basimcinin paylastigi bir
sorumluluktur. Makale taslagini teslim etme sürecinde yapilmasi gerekenleri ve
yayinlanmasi onay görürse, yeniden düzenlenip yazilmis ve dizgisi yapilmis
makale taslaginin elden geçirilme islemlerini anlatmaktadir. Makalelerin
verimli bir sekilde bu süreçlerden geçirilmesinde ve yayinlanmasinda bu
bölümdeki yönergeleri izlemeliyiz. Makale taslagi tesliminin belirli sartlan
dergiler arasinda farklilik gösterebilir. Bir makale taslagini teslim etmeden
önce, söz konusu derginin en son sayisina ya da derginin internet sitesine
bakiniz.
Derginin
iç ön kapagi ve yazarlara talimatlar bölümü, dergi için hangi tür makale
taslaklarinin uygun oldugunu, derginin genel konularini, su anki editörün adini
ve adresini, teslim etmeniz gereken kopya sayisini ve derginin normalde gizli
degerlendirme yapip yapmadigi dahil olmak üzere o dergiye özel makale taslagi
hazirlama ve teslim talimatlari anlatilip, bilimsel dergilerle makale taslagi
hazirlayan yazarlar içindir.
1892'de
kurulmus ve 1925'te birlesmis Amerikan Psikoloji Dernegi, 155,000'den fazla üye
barindirir ve ABD'de psikologlarin ana organizasyonudur. APA'nin misyonu
psikolojiyi bir is dali, bir bilim ve insan refahini yükseltme araci olarak
ilerletmektir. APA'nin bu misyonu gerçeklestirebilmesinin bir yolu akademik
dergilerin en büyük ögesi oldugu yayin programi ile psikolojik bilgiyi
yaymaktir.
Amerikan
Psikoloji Dernegi’nin dergi programi; dergi politikalari, telif hakki, sayfa
dagilimlari, editörlerin seçilmesi, esrin ilk yayinlanisi, makale taslaklarinin
teslim tarihi, yayin bekleme süresi, bilimsel yayin etigi, yazi isleri
sorumluluklari, makale taslaklarinin yayin sirasi, yazi isleri inceleme
prosedürleri seklindedir.
Teslim
edilmis olan makale taslaklarinin editör tarafindan idare edilisi ve yeniden
gözden geçirilme süreci anlatilmaktadir Amerikan psikoloji derneginin dergi
degerlendirmesi tüm APA dergileri için geçerli olan genel politikalari ve
APA'nin yazarlik ve yayimla ilgili etik ilkelerini tartismaktadir.
Bibliyografya
üç kisimdan olusmaktadir; Ilk kisim APA Yayin Kilavuzunun tarihçesini
vermektedir. Ikinci kisim Yayin
Kilavuzunda kullanilan tüm kaynaklari alfabetik
olarak siralamaktadir. Üçüncü kisim ise notlarla açiklanmis ve bölümlere
ayrilmis olup ek okuma tavsiyeleri verilmektedir. Yayim Kilavuzunun
geçmisi üzerine, konuyla kaynak isimlerini ve yazili eserlerin bir listesini içermektedir.
Yazarlara,
yayimlanmaya hazir bir makale taslagini sunmak için gerekli ölçütlerin bir
kontrol listesi, onaylanmis olan makale taslagini elektronik üretime hazir
hale getirilmesi için gerekli ölçütlerin bir listesi sunulmustur.
APA
etik ilkelerinin yayimlama ve yazarlik ile ilgili olabilecek tüm bölümlerini, resmi
rapor olarak kullanan hukuki materyaller için referans örnekleri içermektedir.
Bir
yazarin makale taslagini dergi editörüne teslim ederken projesine dahil
edebilecegi bilgileri örneklerle gösteren bir örnek açiklayici mektup
yayinlanir. Kitabin Indeks bölümü genisletilmis olup ve sayfa numaralarinin
yani sira kisim numaralarini da içermektedir. Yayim Kilavuzun bu baskisinda
ihtiyacimiz olani bulmak artik çok daha kolay hale geldi.